Het wonder van Grave: Hoe koe Leonarda 12 na een wilde reis 90 kilometer verderop aanspoelde, ongeschonden
ROERMOND/ ESCHAREN – De Limburgse koe Leonarda 12 werd meegenomen door de Maas, maar overleefde een reis van 90 kilometer door een wilde rivier.
Veel mensen kennen de plek, maar niemand zag het gebeuren. Aan de blinde kant van Designer Outlet Roermond ligt een natuurgebiedje, achter een parkeergarage en een dijk: de Stadsweide. De Stadsweide was al enkele dagen in een eilandje aan het veranderen door het snel stijgende peil van de Maas. Op het eilandje stonden koeien, de galloways van boer Har Smeets uit Echt.
De ramp die Limburg zou raken kon hij niet voorzien, maar Smeets wist donderdag al één ding zeker: die koeien moesten daar weg.
Smeets deed wat hij kon, kreeg daarbij ook hulp, maar de koeien lieten zich niet vangen. De Maas zette de populieren al in het water en omringde de dieren. Niemand weet wanneer het precies mis ging. Maar het was alweer vrijdag toen de eigenaar van een nabijgelegen café zich realiseerde dat hij de koeien al enkele uren niet had horen loeien.
Terwijl de ramp zich in het zuiden van Limburg al voltrok, werd het noorden van Limburg geëvacueerd. Nog noordelijker staarden duizenden mensen vanaf zonnige dijken naar wat er voorbij kwam drijven. In Sint Agatha spoelde een caravan aan, op de Maaskade in Cuijk signaleerde iemand waterpistolen en een campingset.
Maar niemand zag Leonarda 12.
‘Haast geboden’
Het duurde tot zaterdagochtend tot een fietser iets vreemds zag in een stromingsluwe hoek van de Maas in Escharen. Daar, onder aan de dijk aan de Driesenweg, zag hij tussen balken en takken en een blikje Heineken: twee neusgaten.
‘Dier te water’ was de melding die postcommandant Tom Siebers van de brandweer uit Grave om 10.38 uur zag, toen hij de huiskamer binnenliep na het uitlaten van de hond. Ook zijn collega’s werden gealarmeerd, onder wie de manschappen Hayco Croijmans en Harold van Thiel. De een stond de kamer te witten, de ander was aan het klussen in de tuin.
Siebers moest goed zoeken om de koe te zien. Maar ook hij zag de neusgaten, en, belangrijker: ,,Er zat weinig actie in. Ze was heel mak. Een teken dat haast geboden is.’’
Gekke bewegingen
De inschatting was snel gemaakt, Croijmans en Van Thiel gleden de Maas in, ieder afzonderlijk aangelijnd. De andere brandweermannen legden een slang om hen heen, om zoveel mogelijk rotzooi op afstand te houden.
Tom Siebers zag de ‘megasnelle’ stroming en vermoedde een onvoorspelbare onderstroom. Helder, zei hij: bij twijfel staken we de operatie. Het brandweervaartuig lag stroomafwaarts, voor het geval de brandweermannen (of de koe) toch op drift zou raken. ,,En als de koe gekke bewegingen zou maken, zouden we stoppen.’’
Maar de koe maakte geen gekke bewegingen.
De koe was koel en rustig, en liet zich door het TTT-team uit Boekel aan wal takelen. ,,Bij de brandweer zijn we gek op afkortingen’’, zegt Siebers. ,,TTT staat voor Technisch Takel Team. Met planken en schroefmachines zorgen ze voor een oplossing, het zijn echt de MacGyvers van de brandweer.’’
Veearts Wessel ten Haaf van De Herkauwerspraktijk in Mill wilde net een koe met een verplaatste lebmaag gaan opereren toen hij door Siebers werd gebeld. In plaats van zijn instrumenten uit de tas te halen, reed hij naar Escharen.
Ook Ten Haaf zag een vrij bewegingloze koe. ,,Die had vast even rondgedobberd. Maar in principe keek ze best helder uit de ogen.’’
Even twijfelde hij: moest hij de koe kalmeren? Maar dat was niet nodig: de koe was niet onderkoeld, hij peilde de temperatuur op 38,6 graden. ,,Vrij normaal voor een koe. En gallowaykoetjes zijn sowieso heel rustig. Sederen was niet nodig.’’
Toch was ook hij verwonderd toen oornummer 0048 bleek te corresponderen met het bedrijf van Har Smeets in Echt. Echt? Tom Siebers dacht dat het een grap was.
Een kalme koe, ongeschonden uit de Maas getrokken. Geen wondjes, geen beschadigingen, niks. Hoe kan dat? Koeien kunnen zwemmen, weet Ten Haaf.
Nou ja, zegt hij: zwemmen, het zijn geen atleten. Maar met wat dobberen en drijven en sterke stroming kunnen ze ver komen. ,,En de gassen in de grote voormaag hebben zeker ook bijgedragen aan het drijfvermogen van deze dame.’’
Verder was het verhaal van Leonarda 12 het verhaal van een goede conditie. ,,En vet. Die heeft een eigen wetsuitje, zeg maar.’’
Pas de achttiende van de 40
Sinds zondag staat de koe in een stal 93 kilometer zuidelijker, onder een golfplaten dak met een meterslange voederbak vol hooi die dagelijks wordt aangevuld. In haar linker neusgat trilt een snottebel op het ritme van haar ademhaling, maar ze is gezond. En zal niet worden geslacht.
Leonarda 12 was pas de achttiende koe van boer Har Smeets die werd teruggevonden. Nummer 18 van de 40. Zeker één koe is dood, maar misschien zijn het er intussen wel meer. Smeets is nog altijd op zoek.
